Evde Bakım Hizmetleri Nedir?
Evde Bakım, gerek teşhis ve tedavi sonrası bakım sürecinde, gerek kronik bir hastalığın takibinde, gerekse herhangi bir sağlık problemi olmaksızın koruyucu sağlık ve tetkik hizmetlerinin verilmesi süreçlerinde, ihtiyaç sahiplerine kendi ortamlarında sağlık bakımı hizmetlerinin verilmesidir.
Evde bakım hizmetinde amaç, günlük yaşam şartlarını en az etkileyerek en doğru tedaviye ulaşmak yolu ile hastalığın ve yetersizliğin etkilerini en aza indirmek ve aynı zamanda hastanın yaşam kalitesini yükseltmektir. Bu hizmet ayrıca; evde kalmayı tercih eden ve tedavisi, bakımı devam eden; ancak yakın aile çevresi ve arkadaşları tarafından bakımı gerçekleştirilemeyenler için gereklidir.
Bakanlığımızca Evde Bakım Hizmeti Alanında Yapılan Çalışmalar
Sürekli gelişen dünyamızda sağlık hizmetlerinin üstlendiği görevler de değişmekte olup bedenen, ruhen ve sosyal yönden tam bir iyilik halidir diye tanımladığımız sağlığın her yönden geliştirilmesi hedeflenmektedir.
Bu amaçla yalnızca tedavi edici değil koruyucu, destekleyici ve rehabilite edici sağlık ve sosyal hizmetlerine duyulan ihtiyaç ve talep artmıştır.
Aynı zamanda ortalama yaşam süresinin uzaması yaşlı nüfusun ve kronik hastalıkların da artmasına yol açmıştır. Özellikle kronik hastalıklara bağlı olarak gelişen erken ve geç komplikasyonların tedavileri hastane yataklarının uzun süre kalmalarına bağlı sosyal ve psikolojik rahatsızlıklar da ortaya çıkmakta bu kişilerin taburcu edilmelerinden itibaren evde bakımlarının nasıl sağlanacağı da ayrı bir sorun oluşturmaktadır.
Bu ihtiyaç algılamaları karşısında Sağlık Bakanlığımızca ilk aşamada özel sağlık kuruluşları tarafından evde bakım hizmetleri verilmesine imkân sağlayan “Evde Bakım Hizmetleri Sunumu Hakkında Yönetmelik” 10.03.2005 tarihli ve 25751 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe girmiş ve bu şekilde özel sektör tarafından yürütülen uygulamalar disipline edilmiştir.
Yönetmeliği takiben Sağlık Bakanlığı’ na bağlı sağlık kurum ve kuruluşlarınca evde sağlık hizmetlerinin verilmesine yönelik “Sağlık Bakanlığınca Sunulan Evde Sağlık Hizmetlerinin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Yönerge” 01.02.2010 tarihinde yürürlüğe konulmuştur.
Bu yönerge ile Bakanlığımıza bağlı sağlık kurum ve kuruluşları bünyesinde oluşturulacak evde sağlık hizmet birimlerinin tanımı, bu hizmetleri alacak hastalara ilişkin tıbbi ve sosyal ölçütlerin tespiti, evde sağlık hizmeti verecek sağlık ekibinin ve gerekli ekipmanın standartlarının belirlenmesi, ilgili personelin görev yetki ve sorumlulukları, randevu, kayıt ve takip sistemlerinin kurulması, çalışma sistemine ilişkin usul ve esaslar ile denetim esaslarına ilişkin mevzuat ve altyapı düzenlemeleri yapılarak evde sağlık hizmetlerinin kamu kuruluşları vasıtasıyla sosyal devlet anlayışı içerisinde verilmesi ve tüm ülke genelinde etkin ve ulaşılabilir bir şekilde uygulamaya konulması hedeflenmiştir.
Evde Bakım Hizmetlerinden Kimler Faydalanabilir?
Evde Sağlık Bakımı Hizmetleri, ameliyat sonrası bakım gereksinimi olanlardan uzun süreli bakıma ihtiyacı olan hasta ve yaşlılara, yeni doğum yapan annelerden tedavisi evde de sürdürülebilecek hastalara, kısa süreli hemşirelik hizmetlerine gereksinim duyanlardan, aşılama ve laboratuvar tetkikleri gibi hizmetleri evinde veya işyerinde almak isteyenlere kadar çok geniş bir yelpazede ihtiyaç sahiplerine hitap etmektedir. Evde Sağlık Bakımı Hizmetleri alanlar arasında en büyük çoğunluğu oluşturan gruplar aşağıda sıralanmıştır.
Ameliyat sonrası bakım ihtiyacı olanlar
Ortopedi ve Travmatoloji hastaları
Kalp, Damar ve Hipertansiyon hastaları
Hemipleji (Felçli) hastaları
Onkoloji (Kanser) hastaları
Akciğer ve Solunum hastaları
Diabet hastaları
Nöroloji hastaları
Oksijen tedavisine ihtiyacı olan diğer hastalar
Yeni doğum yapan anne ve bebekleri
Bakım ihtiyacı olan yaşlılar ve özürlüler
Yara bakımı, enjeksiyon, infüzyon ve diğer kısa süreli hemşirelik hizmetlerine ihtiyaç duyanlar
Laboratuar tetkik ve test hizmetlerine ihtiyacı olanlar
Evinde her türlü medikal ekipman ihtiyacı olanlar
Evde Bakım Hizmeti Kapsamında
Sağlığın geliştirilmesi ve korunması, hastalıkların ve özürlülüğün önlenmesi,
Öz bakımın sağlanması, kendine yardım, karşılıklı yardımlaşma, savunuculuk,
Tıbbi ve hemşirelik bakımı,
Kişisel bakım hizmeti: giyinme, yıkanma, alışveriş,
Özürlü bireyin gereksinimini karşılamak üzere ev ortamında düzenlemeler yapılması,
Sevk işlemi ve kamu olanaklarına ulaşma imkânının sağlanması,
Rehabilitasyon hizmetleri,
Temel ve özel ihtiyaçların karşılanması, destekleyici aletler, ekipman ve ilaçların sağlanması,
Özelleşmiş destek hizmetleri,
Rahatlatıcı bakım,
Palyatif bakım,
Danışmanlık ve duygusal destek hizmeti,
Bireyin ailesi ve diğer ilişkili kişilere gerekli bilginin verilmesi,
Sosyal etkileşimin arttırılması,
Fiziksel aktivite olanaklarının sağlanması,
Bakım öncesinde, bakım sırasında ve sonrasında bakım verenlere destek sağlanması,
Hasta ve yakınlarının eğitimi gibi hizmetler verilmektedir.
Uzun Süreli Evde Bakım
Hastanın sakat, özürlü veya sadece yaş itibarıyla kendi bakımını yapamama durumuna göre sağlık (rehabilitasyon, fizyoterapi, post operatif bakımı) veya sosyal hizmetlere (alış veriş, temizlik, yemek, kişisel bakım) ihtiyacı olabilmektedir.
Buna göre resmi ( devlet ve sivil toplum kuruluşları) veya resmi olmayan (aile, komşular, toplum gönüllüler) kurum ve personel tarafından hizmet verilmektedir.
Hekimler
Hemşireler
Sosyal hizmet uzmanı
Diyetisyenler
Fizyoterapistler
Ebeler
Sağlık memurları
Psikologlar
Sağlık teknisyenleri
Sertifikalı kişiler
Uzun Süreli Bakımın Tipleri.
1) Evde bakım
2) Hastane
3) Yaşlı yurtları
4) Bakım evleri
Uzun süreli evde bakımı aşağıdaki gibi sınıflandırabiliriz.
1) Evde sadece ailesi tarafından bakılanlar (resmi olmayan bakımı)
2) Evde bakılıp ta resmi yardım alanlar (devlet yardımı)
3) Tamamen resmi bakımı alanlar